1.4.1 Phương pháp trình bày tác phẩm

Đây là phương pháp đặc thù của giáo dục âm nhạc bởi vì âm nhạc chỉ có thể gợi cảm xúc tới người nghe khi được trình diễn. Việc tổ chức cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc nhằm mục đích gợi lên những tâm trạng, cảm xúc, tình cảm đa dạng, gần gũi trẻ, giúp trẻ có sự liên tưởng. Tác phẩm hay rất quan trọng đồng thời cũng cần người trình bày tốt mới truyền cảm tới người nghe.

Giáo viên tuy không phải là nghệ sĩ biểu diễn nhưng tiếng đàn, giọng hát chuẩn xác, diễn cảm kết hợp động tác, điệu bộ phù hợp với trẻ mang đến cho trẻ niềm vui sướng, thán phục. Giáo viên nghiên cứu, tìm tòi cách thể hiện sáng tạo, trình bày tác phẩm dưới các hình thức khác nhau để thu hút sự tập trung, chú ý của trẻ, lôi cuốn trẻ mong muốn được tự thể hiện mình.

1.4.2. Phương pháp dùng lời (giảng giải, chỉ dẫn, đặt câu hỏi, đàm thoại)

Trong quá trình tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc, giáo viên sử dụng lời nói để hướng tới ý thức của trẻ. Đối với trẻ mầm non, cách diễn đạt mạch lạc, thong thả, cụ thể, dễ hiểu của cô giáo là một trong những phương tiện nhận thức đặc biệt.

Khi giới thiệu tác phẩm cho trẻ nghe hoặc bài trẻ chuẩn bị hát, cần diễn giải sinh động, gây hứng thú tập trung để trẻ chờ đón được thưởng thức (có thể kết hợp câu thơ, câu đố, trò chơi... liên quan đến nội dung tác phẩm để tạo sự hấp dẫn cho trẻ).

Khi hướng dẫn trẻ học hát, vận động có thể dùng lời nói có tính chất hiệu lệnh, ngắn gọn hoặc cũng có thể dùng lời nói có hình ảnh giúp trẻ tưởng tượng khi thể hiện diễn cảm. Với trẻ, những lời động viên nhẹ nhàng của giáo viên sẽ khích lệ trẻ thi đua nhau học tập.

1.4.3. Phương pháp thực hành nghệ thuật (học thuộc, tập luyện)

Đặc điểm của trẻ mầm non học âm nhạc không dựa vào chữ viết hay kí hiệu nốt nhạc mà học qua bắt chước. Vì vậy, giáo viên cần giúp đỡ trẻ tập luyện nhiều lần để hình thành kĩ năng thể hiện âm nhạc, giúp trẻ cảm thụ âm nhạc, nắm được các thuộc tính âm nhạc (độ cao, độ dài, độ mạnh - nhẹ, âm sắc và cách thể hiện sắc thái). Trong vận động – múa theo nhạc, trẻ cũng hình thành động tác tư thế đúng, luân chuyển động tác khớp với nhịp điệu, tính chất âm nhạc.

Nghe nhạc cũng là hoạt động cần được rèn luyện cho trẻ thường xuyên, có hệ thống. Giáo viên tổ chức cho trẻ nghe bằng các hình thức khác nhau như nghe đàn hát trực tiếp hay qua phương tiện nghe, nhìn để giúp trẻ cảm thụ âm nhạc.

1.4.4. Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan

Trong các hoạt động giáo dục âm nhạc như hát, vận động - múa, nghe nhạc, trò chơi âm nhạc đều sử dụng đồ dùng trực quan. Với trẻ mẫu giáo, đồ chơi, đồ dùng học tập là phương tiện hữu hiệu giúp trẻ nhận thức và thể hiện cảm xúc.

Những đồ chơi, tranh ảnh, con rối... có liên quan đến nội dung tác phẩm thường được giáo viên sử dụng minh họa trong giờ học để thu hút sự chú ý của trẻ. Trong khi học hát, trẻ gõ đệm theo bằng phách tre, trống lắc, nhạc cụ trẻ em... sẽ tăng cường cảm giác nhịp điệu, tạo sự hưng phấn. Khi vận động - múa, các đạo cụ , hóa trang giúp trẻ thể hiện tự tin, sinh động, hấp dẫn hơn.

Hoạt động dạy và học âm nhạc sẽ kém hiệu quả nếu không có các phương tiện đồ dùng dạy học như nhạc cụ, băng, đĩa hình... Dạy trẻ hát sẽ chuẩn hơn, lôi cuốn trẻ hơn, nếu giáo viên có sử dụng nhạc cụ. Mặt khác, trước khi học hát nếu trẻ được làm quen bằng cách nghe băng, xem đĩa hình bài sắp học sẽ tiết kiệm thời gian hơn trong quá trình học thuộc. Khi dạy hát, việc sử dụng đàn để lấy giọng giúp trẻ hát đúng âm vực, tránh bị cao quá hoặc thấp quá. Sửa câu hát sai bằng cách cho nghe đàn giai điệu nhiều lần giúp trẻ dần dần tự điều chỉnh tai nghe để hát cho đúng. Việc dùng bộ nhớ của đàn phím điện tử để thu giai điệu bài hát cho trẻ nghe, bài dạy trẻ hát, bài múa-vận động... giúp giáo viên chủ động trong giờ dạy, đỡ vất vả và giờ dạy sẽ hiệu quả hơn.

Đồ dùng trực quan có thể do giáo viên tự làm hoặc được trang bị. Với các nhạc cụ và phương tiện nghe nhìn được trang bị, giáo viên phải học cách sử dụng và biết sử dụng cho phù hợp, đúng lúc, đúng chỗ tránh lạm dụng, để mọi đồ dùng trực quan có tác dụng hỗ trợ tốt trong giáo dục âm nhạc.