فارس یکی از استان های جنوبی در ایران و چهارمین استان بزرگ ایران از لحاظ مساحت است. این استان مساحتی حدود 122 هزار کیلومتر مربع دارد. آب و هوای این استان در بخش‌های مرکزی معتدل و قسمت‌های شمالی سرد است. این استان بخشی از کوهستان های زاگرس را در بر گرفته است. علاوه بر کوهستان ها، بخش دیگر استان را دشت ها تشکیل می دهند. بیشتر دشت های این استان در نواحی مرکزی آن قرار دارند. این استان بیشترین تعداد دریاچه را در ایران دارد. این استان همسایه 5 استان اصفهان، یزد، کرمان، بوشهر و کهکیلویه و بویر احمد است. شهر شیراز از سال 1316 تا کنون به عنوان مرکز استان انتخاب شد.

وضعیت جمعیتی

چهارمین استان پرجمعیت در ایران فارس است. مردم این استان 61 درصد زندگی شهری دارند. اما ذکر این نکته ضروری است که مهمترین مرکز کوچ نشینی ایران، فارس است. سه ایل مهم قشقایی، خمسه و ممسنی از ایلات این استان هستند. بیشترین جمعیت ایل نشین آن مربوط به ایل قشقایی است.

زبانشناسی

زبان رسمی مردم آن، فارسی دری است. همچنین در این استان مردم با گویش های ترکی قشقایی، لری و مرودشتی نیز هم زندگی می کنند.

فارس در تاریخ ایران

نام فارس یا پارس پیشینه ای بسیار قدیمی دارد و از 5000 سال پیش از میلاد وجود داشته است. تا اواسط قرن حاضر، به واسطه تاریخچه کهن این استان، ایران را با همین نام می شناختند. این استان در دوران ساسانیان و هخامنشیان تحت فرمانروایی پادشاهان ایرانی بوده است. از جمله پادشاهانی که بر این استان حکومت کرده اند، کمبوجیه اول، کوروش و اردشیر هستند. از زمان هخامنشیان دو مجموعه پاسارگاد و پارسه در این منطقه بر جای مانده است. سنگ نگاره کوروش کبیر تحت عنوان انسان بالدار از دوران هخامنشی در آن بر جای مانده است. از دوران ساسانیان نیز آتشکده های بسیاری در این استان بر جای مانده است. همچنین این منطقه پس از ورود اسلام به ایران هم تحت فرمانروایی حکومت های مختلفی از جمله اتابکان، زندیه و آل بویه بوده است. دوران آل بویه، درخشان ترین عصر آن، پس از ورود اسلام به آنجا است. در این دوران شاهد پیشرفت های فرهنگی، عمرانی و بهداشتی زیادی بوده است. یکی از نامدارترین حاکمان پس از اسلام در این استان، کریم خان زند است که همگی نام این پادشاه بزرگ را با استان فارس می شناسند. در چهار قرن اول هجری، این استان قلمرو خلفای عباسی و اموی بوده است.

قابلیت جذب گردشگر در فارس

برقراری سلسله های مختلف از زمان هخامنشیان تا کنون در این منطقه، باعث ایجاد آثار تاریخی متنوعی در این استان شده است. آثار هنری و تاریخی، دریاچه ها و آبشارها، طبیعت زیبا، جاذبه های مذهبی مانند مقبره امامزادگان و شاهچراغ، صنایع دستی متنوع مانند گلیم بافی، جاجیم بافی، کاشیکاری این استان را به یک قطب مهم گردشگری در ایران تبدیل کرده است. بر اساس گزارشات اعلام شده، در سال 1400، تعداد گردشگران خارجی استفاده کننده از هتل های این استان 19339 نفر بوده است. همچنین در این سال حدود 400 هزار بازدید از اماکن تاریخی و موزه ها ثبت شده است. این آمار می تواند قابلیت بالای فارس در جذب گردشگر داخلی و خارجی را نشان دهد. همچنین لزوم توجه و برنامه ریزی برای مدیریت و افزایش درآمد های حاصل از گردشگری در این استان را به خوبی نشان می دهد.

سوغات این استان

با توجه به تنوع صنایع دستی در این استان می توان سوغات های متنوعی برای آن نام برد. اما مهم ترین سوغات این استان، عرقیات شیرازی است. مشهورترین عرق بهارنارنج در ایران، سوغات استان فارس است.

وضعیت اقتصادی فارس

این استان در سال 1401 در شـاخص هـای اقتصادی وضعیتی رو به رشد داشته است. از جمله افزایش تولید ناخالص داخلی استان به قیمت ثابت از 346 هزار میلیارد ریال در سال 1399 به حدود 359 هزار میلیارد ریال در سـال 1401 است. دسـتیابی بـه نرخ بیکـاری یـک رقمـی 6/7 درصـدی، تحقـق 114 درصـدی درآمدهای مالیاتی، تثبیت و ایجاد اشتغال و ارتقا رتبه محیط کسب و کار استان فارس، از شاخص های بهبود یافته در این استان بوده است.

وضعیت علمی فارس

در فارس 90 مرکز علمی و دانشگاهی وجود دارد. مراکز علمی استان، در سال 1401، تعداد 1915 مقاله علمی در نشریات معتبر علمی ملی و بین المللی منتشر کرده اند. دانشگاه شیراز به عنوان بزرگترین دانشگاه این استان، در سال 1402 در بین دانشگاه های کشور رتبه 12 را کسب کرده است.

وضعیت بهداشت و درمان در فارس

در این استان تعــداد 77 بيمارســتان بــا تعــداد 13353 تخت مصوب به صورت فعـال مشـغول بـه كار هستند. كه از اين تعداد 5/78 درصد به صورت دولتی و 5/21 درصد به صورت غير دولتی فعالیت دارند.

نرخ بیکاری

نرخ بیکاری جمعیت، 6/7 درصد است. نرخ بیکاری در بین زنان این استان 7/16 درصد و در بین مردان 3/6 درصد است. لازم به ذکر است که رنج سنی متقاضیان کار در این استان 25 تا 34 سال است. در بین جمعیت بیکار آن، 48 درصد افرادی با تحصیلات عالی هستند.

صدای فارس

صدای فارس یا رادیو فارس یکی از فرکانس های رادیویی استانی است. صدای شیراز از سال 1329 تا کنون در این استان فعالیت دارد. این فرکانس در سال ۱۳۵۱ به مرکز رادیو تلویزیون آن پیوست. در سال ۱۳۷۵ مرکز صدا و سیمای استانی ایجاد شد. پس از آن صدای شیراز با نام شبکه استانی صدای مرکز فارس شناخته شد.